Станіслаў Багданкевіч: Беларусь сямімільнымі крокамі паўтарае шлях Грэцыі
- 9.07.2015, 13:10
Абрастаючы крэдытамі, Беларусь мае ўсе шанцы паўтарыць шлях Грэцыі - стаць банкрутам.
Пра гэта заявіў былы кіраўнік Нацбанка Станіслаў Багданкевіч, піша «Беларуская праўда».
- Напярэдадні на самітах ШАС і BRIСS Лукашэнка гаварыў з Пуціным аб «пераадоленні тых негатыўных тэндэнцый, якія, магчыма, могуць узнікнуць найбліжэйшым часам». Якія негатыўныя тэндэнцыі могуць паўстаць у беларуска-расейскіх стасунках?
- Усе праблемы ўжо выявіліся, якія могуць надысці новыя праблемы? Нізкі платаздольны ўзровень Расеі, праз што мы не можам прадаць ёй беларускую прадукцыю, якую 20 гадоў збывалі ў Расею.
Іншыя праблемы - крэдытныя: Расея абяцала выдаць Беларусі блізу 3 мільярдаў даляраў на выплату расейскіх пазык.
- Але Масква выдае толькі 760 мільёнаў, узгодненых раней. Выходзіць, 3 мільярды павінны вярнуцца ў Расею ў кошт аплаты за 2 мільярды даляраў, якія Беларусь павінна вяртаць сёлета?
- Менавіта так і планавалася, хоць пра гэта цяпер крыху забыліся. Такія абяцанні давала Расея ў асобе міністра фінансаў, які казаў, што адтэрміноўкі выплат ранейшых крэдытаў не будзе, Беларусь атрымае новы крэдыт, якім і разлічыцца за ранейшыя пазыкі - а гэта блізу 3 мільярдаў.
- Але ж Расея рэфінансуе завінавачанасць на 2 мільярды, якую Беларусь павінна аддаваць ужо ў 2015 годзе?
- Пра гэтую завінавачанасць гаворка і ідзе. Толькі Расея дае не адтэрміноўку, а новы крэдыт для выплаты старога. Пытанне з адтэрміноўкай выплаты пазык канчаткова не развязанае - абвешчаныя толькі намеры.
- Але раней ці пазней Расея запатрабуе заплаціць паводле рахункаў. Чым Беларусь зможа разлічыцца?
- Маецца на ўвазе, што мы будзем плаціць 5-10 гадоў, а там альбо ішак здохне, або эканоміка пачне вірліва развівацца. Спрэс дзяржаўныя пазыкі не такія і вялікія, калі б беларуская эканоміка развівалася хоць бы 5-7% штогод. Але наша эканоміка не развіваецца - мінус два адсоткі, у гэтым галоўная праблема. Трэба ажыўленне эканомікі, для якога патрэбныя рэформы, а не чарговыя падачкі з боку Расеі.
Атрымаўшы 3 мільярды, мы сплацім два і застанемся вінныя Расеі мільярд. Але Беларусь мае запазычанасць перад іншымі арганізацыямі, перад расейскімі банкамі - пазык стае. Агульная запазычанасць складае 1 мільярд даляраў, а чыста ўрадавая запазычанасць - менш за 13 мільярдаў, а з улікам урадавых гарантый і прадпрыемстваў, у якіх дзяржава валодае больш за 50% акцый, запазычанасць складае блізка што 22 мільярды. Спрэс ўрадавая завінавачанасць у павялічаным разуменні складае 21,5-22 мільярды даляраў.
- Міністр фінансаў Уладзімір Амарын абвясціў, што ўрад разлічвае атрымаць ад МВФ 3,5 мільярда даляраў. Якія шанцы на атрыманне крэдыту МВФ маюць беларускія ўлады?
- Я б не даваў крэдыт беларускаму ўраду, а ўрад не павіннн браць. Патрэбныя дырэктыўныя інвестыцыі ў эканоміку. МАЗ апынуўся на мяжы банкруцтва, хоць у свой час і Ман, і Мэрсэдэс гатовыя былі праглынуць наш завод; у нас гатовыя былі купіць «Інтэграл», але мы яго не прадалі. Мы не пайшлі ў сусветны рынак, калі гэта было лёгка зрабіць з эканамічнай выгадай для сябе. Чаго цяпер варты МАЗ? Нічога!
Але нават крэдыты павінны атрымліваць той жа МАЗ, той жа МТЗ, выпускаючы акцыі, аблігацыі, размяшчаючы іх на еўрапейскіх рынках. А крэдытныя рэсурсы з Захаду і з Расеі каб ішлі не ўраду, як гэта робіцца цяпер, а ў рэальную эканоміку. Чаму так не робіцца? Улады думаюць, што мы перажывем ліхую часіну, і зноў усё пойдзе як па масле: Расея павыкупляе ўсё, а то і крэдыт дасць.
Галоўная задача ўрада - залучыць дырэктыўныя інвестыцыі і ажывіць фондавы рынак нашых вядучых прадпрыемстваў, каб яны выпускалі акцыі і размяшчалі на сусветных рынках, - і такім шляхам залучалі і крэдыты, і уласнікаў.
А для чаго ўраду браць крэдыты? Я не ведаю - для чаго...
Мабыць, МВФ дасць крэдыт, але мы паўторым шлях Грэцыі, у якой усё ёсць. Мы сямімільнымі крокамі рухаемся па грэцкім шляху. Я ўспамінаю, што ў свой час мы атрымалі тэхнічны крэдыт з Расеі 700 мільёнаў (Расея тады ўвяла расейскую запазычанасць), і ўсю замежную запазычанасць спісалі: замежная завінавачанасць складала нуль цэлых нуль дзесятых. А сёння - 41 мільярд.