Сірыйскія паўстанцы прабіліся да шашы Дамаск – Алепа
- 28.11.2024, 20:47
Дыктатар Асад уцёк у Маскву?
Паўстанцы з суніцкай групоўкі «Хаят Тахрыр аш-Шам» (ХТШ) і іх хаўруснікі з іншых групаў, якія напярэдадні распачалі наступ у правінцыі Алепа на поўначы Сірыі, захапілі шэраг пазіцый, якія былі раней пад кантролем урадавых сілаў, піша The Insider. Як паведамляе тэлеканал Al Jazeera са спасылкай на Сірыйскі цэнтр маніторынгу за выкананнем правоў чалавека (SOHR), у баях загінулі 83 паўстанцы і 49 вайскоўцаў. Паводле звестак SOHR, у выніку артылерыйскіх і ракетных абстрэлаў з боку войска загінулі і атрымалі раненні мірныя жыхары, уключаючы дзяцей.
Паведамляецца, што паўстанцы захапілі склады са зброяй і бронятэхніку. Крыніца ў сірыйскім войску расказала Reuters, што баевікі прасунуліся так, што апынуліся за 10 км ад ускраінаў горада Алепа і за некалькі кіламетраў ад Нубла і Захры – двух пераважна шыіцкіх гарадоў, дзе знаходзяцца сілы ліванскай «Хезбалы», якая падтрымліваецца Іранам. Паўстанцы таксама атакавалі авіябазу Найраб на ўсход ад Алепа, дзе ў праіранскіх сілаў ёсць аванпасты. Гэта найбуйнейшы напад праціўнікаў рэжыму Башара Асада з сакавіка 2020 года, калі Расея, якая падтрымлівае Асада, і Турцыя, якая падтрымлівае паўстанцаў, дамовіліся аб спыненні агню.
Іранскія СМІ паведамілі, што паўстанцы забілі брыгаднага генерала КСІР Кіумарса Пурхашэмі, найстарэйшага іранскага ваеннага дарадцу ў Сірыі. У заяве, распаўсюджанай дзяржаўным агенцтвам SANA 28 лістапада, не паведамлялася пра страты сірыйскага войска, але гаварылася, што «буйнамаштабная тэрарыстычная атака з удзелам вялікай колькасці тэрарыстаў і выкарыстаннем сярэдніх і цяжкіх узбраенняў» была накіраваная на вёскі, гарады і ваенныя аб'екты.
Курдскае агенцтва ANHA піша, што баевікі «Хаят Тахрыр аш-Шам» захапілі не менш за 22 населеныя пункты, у тым ліку дзве стратэгічна важныя вёскі каля горада Саракіб (правінцыя Ідліб). Гэтыя вёскі знаходзяцца прыкладна за два кіламетры ад шашы М5, якая злучае Алепа са сталіцай Дамаскам. Паводле ацэнак агенцтва, наступ ХТШ адбываецца пры падтрымцы пратурэцкіх груповак, якія дзейнічаюць у рэгіёне.
Расейскія і сірыйскія вайсковыя самалёты 28 лістапада бамбавалі кантраляваную паўстанцамі тэрыторыю на паўночным захадзе Сірыі, недалёка ад мяжы з Турцыяй, паведамляе Reuters са спасылкай на свае крыніцы ў сірыйскім войску і паўстанцкіх групоўках. Такім чынам, паведамляе агенцтва, сірыйскае войска пры падтрымцы расейскіх сілаў спрабуе спыніць наступ.
ANHA піша, што сірыйскія і расейскія ВПС з учорашняга дня нанеслі больш за 40 авіяўдараў нараўне з сотнямі артылерыйскіх і ракетных абстрэлаў.
Паўстанцы сцвярджаюць, што пачалі аперацыю таму, што ў апошнія тыдні расейскія і сірыйскія ВПС актывізавалі ўдары па мірным насельніцтве і паўднёвых раёнах паўночна-заходняй правінцыі Ідліб. Яшчэ адной прычынай называюць тое, што сірыйскае войска, як мяркуецца, нарошчвае колькасць войскаў паблізу лініі, якая аддзяляе тэрыторыю, якую кантралююць паўстанцы, ад тэрыторый, якія знаходзяцца пад кантролем ураду. Паўстанцы сцвярджаюць, што спрабуюць прадухіліць атаку ўрадавых сілаў.
Як расказала The Insider усходазнаўца Мар'яна Беленькая, наступ пачаўся са згоды Турцыі, але, з усяго відаць, выйшаў з-пад кантролю.
«Такога буйнога наступу не было з 2020 году. Фармальна ХТШ пастанавілі адказаць сілам рэжыму Асада на іх перыядычныя ўдары, на спробы заняць тэрыторыю, якую кантралюе групоўка. З усяго відаць, гэта адбылося з маўклівай згоды Турцыі, без яе гэта ці наўрад было б магчыма, але, мяркуючы з усяго, Турцыя сама не чакала, што аперацыя стане такой маштабнай, і ўжо не радая падзеям. Турцыя была зацікаўленая ў тым, каб крыху паторгаць рэжым Асада, таму што даўно хацела аднавіць стасункі з Дамаскам, але Дамаск не ішоў на прымірэнне і ставіў свае ўмовы, патрабаваў вываду турэцкіх сілаў з Сірыі».
Усходазнаўца Руслан Сулейманаў расказаў The Insider, што поспех паўстанцаў выгадны перш за ўсё прэзідэнту Турцыі Рэджэпу Таіпу Эрдагану.
«Усе гэтыя гады захоўваўся нейкі парытэт паміж сірыйскімі і расейскімі войскамі з аднаго боку і групоўкамі, лаяльнымі Турцыі, з другога. На фоне паслаблення пазіцый Расеі ў Сірыі розныя ўдзельнікі канфлікту як мінімум спрабуюць прамацаць чырвоныя лініі Масквы і Асада. Расеі цяпер відавочна не да гэтага, з улікам таго, наколькі яна захрасла ў вайне ва Украіне. Не варта чакаць, што Крэмль будзе гэтак сама аператыўна рэагаваць і далучацца да канфлікту ў Сірыі, як гэта было ў 2010-я гады. Хоць у Маскве занепакоеныя тым, што адбываецца.
Не выключана, што пратурэцкія групоўкі ў каардынацыі з уладамі Турцыі прамацваюць чырвоныя лініі, таму што цяпер ідзе гандаль паміж Асадам і Эрдаганам. Дамаск патрабуе ад Турцыі спыніць падтрымку ўзброеных паўстанцаў, каб урад Сірыі аднавіў поўны кантроль над усёй тэрыторыяй краіны. І толькі тады Асад згодзен гаварыць з Эрдаганам. І цяпер ці сам Эрдаган, ці хаўрусныя групоўкі на поўначы Сірыі пастанавілі паказаць, што вайна далёкая ад заканчэння і што яны здольныя праявіць сілу. Калі ім атрымаецца дамагчыся адчувальнага поспеху, напрыклад захапіць горад, а не толькі некалькі дзясяткаў вёсак, гэта ўмацуе пазіцыі Эрдагана на перамовах».
Раней у СМІ з'явілася інфармацыя, што дыктатар Асад прыляцеў у Маскву, спадзеючыся на сустрэчу з Пуціным.