WSJ: Свет пачаў паляванне на мільярды Асада
- 15.12.2024, 10:49
Пагоня за гэтымі грашыма будзе цікавай.
Пасля падзення рэжыму Башара Асада ў Сірыі пачалося глабальнае паляванне на мільярды даляраў, схаваныя сям'ёй дыктатара за дзесяцігоддзі аўтакратычнага кіравання, піша The Wall Street Journal.
Пагоня за гэтымі грашыма, імаверна, будзе складанай і працяглай, калі прыняць да ўвагі шматгадовыя спробы вяртання багаццяў, утоеных за мяжой іншымі дыктатарамі, напрыклад Садамам Хусэйнам або Муамарам Кадафі.
Сям'я Асада стварыла складаную сетку інвестыцый і бізнэс-актываў з часу прыходу да ўлады Хафеза аль-Асада ў 1970 годзе.
«Сярод набыццяў блізкіх сваякоў Башара аль-Асада – нерухомасць у Расеі, буцік-гатэлі ў Вене і прыватны самалёт у Дубаі», – адзначылі былыя амерыканскія чыноўнікі. Праваабарончыя юрысты ўжо плануюць высачыць гэтыя актывы з мэтай вяртання іх сірыйскаму народу.
«Будзе паляванне на актывы рэжыму на міжнародным узроўні», - сказаў Эндру Тэйблер, былы чыноўнік Белага дома. «У іх заўсёды быў план Б, таму зараз яны добра падрыхтаваныя да выгнання».
Башар Асад пакінуў Сірыю 8 снежня, калі апазіцыйныя сілы імкліва захоплівалі Дамаск, паклаўшы канец яго 24-гадоваму праўленню. Як і яго бацька, ён актыўна прыцягваў сваякоў да ўтойвання актываў за мяжой.
Дакладная сума багацця сям'і невядомая. Паводле справаздачы Дзярждэпартамента ЗША за 2022 год, актывы, звязаныя з Асадам, могуць дасягаць ад 1 да 12 мільярдаў даляраў.
Багацце атрымлівалі праз манаполіі і незаконны гандаль, прынамсі, наркотыкам каптагонам, частку сродкаў рэінвеставалі ў юрысдыкцыі, якія не падпадаюць пад міжнароднае права.
Тым часам сірыйцы, якія пацярпелі ад грамадзянскай вайны, што пачалася ў 2011 годзе, пагрузіліся ў беднасць - паводле ацэнак Сусветнага банка, да 2022 года амаль 70% насельніцтва жылі за рысай беднасці.
Сярод ключавых асоб рэжыму выдзяляецца Асма аль-Асад, жонка Башара, якая, будучы былым банкірам у JPMorgan, актыўна займалася фінансавымі аперацыямі сям'і.
«Кіроўная сям'я была такім жа экспертам у крымінальным гвалце, як і ў фінансавых злачынствах», - сказаў адвакат Тобі Кедман.
Спробы замарозіць актывы пачаліся ўжо. Так, у 2019 годзе суд у Парыжы заблакаваў маёмасць на 90 мільёнаў еўраў, якая належала дзядзьку Башара аль-Асада, Рыфаату, атрыманую шляхам адмывання дзяржаўных сродкаў. Аднак вяртанне актываў з падатковых гаваняў, такіх як Дубай ці Расея, разглядаецца, як больш складаная задача.
Актывы клана Асада назапашваліся дзесяцігоддзямі. Паводле звестак дарадцаў і даследчых арганізацый, сям'я інвеставала ў нерухомасць, гатэлі і нават у чайную плантацыю ў Аргенціне. Многія актывы кантраляваліся праз падстаўныя кампаніі, што абцяжарвае сачэнне за імі.
У 2020 годзе стасункі паміж Башарам Асадам і яго стрыечным братам Рамі Махлуфам, галоўным фінансістам рэжыму, абвастрыліся. Махлуфа адхілілі ад кантролю над значнымі актывамі, а ягоныя сыны працягвалі жыць на шырокую нагу, публікуючы фота з шыкоўных начных клубаў Дубая.
Нягледзячы на санкцыі і міжнародныя расследаванні, многія сямейнікі Асада застаюцца па-за дасяжнасцю, а іх дакладнае месцазнаходжанне невядомае. Асма аль-Асад пасля адстаўкі Махлуфа пачала кіраваць значнымі актывамі рэжыму, у тым ліку кантралявала буйныя тэлекамунікацыйныя аператары.
«Мы абавязаныя вярнуць грошы сірыйскаму народу», - сказаў Уільям Бурдон, адвакат па правах чалавека.
Некаторыя сірыйцы ўжо ўзялі справу ў свае рукі, рабуючы маёнткі Асадаў, у тым ліку гаражы з люксавымі аўтамабілямі і творамі мастацтва.