«Гэтая думка не дае Лукашэнку спаць»
- 17.12.2024, 14:17
Чаму дыктатар баіцца, што за ягонай спінай дамовяцца?
Лукашэнкаўскі МЗС заявіў, што хоча ўдзельнічаць у магчымых мірных перамовах пасля вайны ва Украіне. Украінскае МЗС жорстка адказала беларускаму рэжыму.
«Адзінае, на што маюць права прэтэндаваць беларускія службовыя асобы, - гэта справядлівае разбіральніцтва ў рамках працэсу прыцягнення агрэсара і яго памагатых да міжнародна-прававой адказнасці за агрэсію супраць Украіны», - дадаў прадстаўнік украінскага МЗС.
Чаму беларускі рэжым узняў гэтую тэму? Пра гэта сайт Charter97.org пагаварыў з кандыдатам філасофскіх навук, кіраўніком украінскага Цэнтра беларускіх камунікацый Максімам Плешкам:
- Лукашэнка рыхтуецца да гэтага пытання вельмі даўно. Усё не проста так. Ён і раней заяўляў, што «мы хацелі б быць на гэтых перамовах, каб пра нас без нас не гаварылі». На гэта накіраваная і ўнутраная палітыка. Я нагадаю, што выбары ў краіне прызначаныя на паўгода раней. Думаю, што гэта звязана з тым, што Лукашэнка хоча быць удзельнікам перамоў. Калі б «выбары» прайшлі паводле графіку, супалі з перамовамі, зменамі на фронце, Трампам і іншымі абставінамі - невядома, як бы яны яшчэ скончыліся.
Выходзіць, што Лукашэнка хоча, як ён думае, узмацніць свае пазіцыі, з іншага боку - паскараецца, каб пазбегнуць рызык. Бо памяць, думка аб пратэстах 2020 года не дае яму спакойна спаць. Цяпер жа гэтыя заявы зыходзяць з вуснаў лукашэнкаўскага МЗС. Відавочна, што гэта доўгая гульня, з якой звязаны і дзеянні ўнутры краіны.
- Украінскі МЗС жорстка адказаў, што галоўная небяспека для Беларусі - Расея, а замест перамоў рэжым чакае міжнароднае правасуддзе. Пра што гаворыць такая заява?
- Заява ўкраінскага боку - дакладная, адназначная і палітычна правільная. З юрыдычнага пункту гледжання Лукашэнка - агрэсар, які парушыў Канстытуцыю ўласнай краіны, якая забараняе выкарыстоўваць тэрыторыю Беларусі для нападу на іншыя краіны. Лукашэнка - суагрэсар, ва ўкраінскім МЗС гэта падкрэслілі. Звярну ўвагу на цікавую фармулёўку. Там заявілі, што дыктатар можа разлічваць не на перамовы, а на справядлівы разгляд ягонай справы міжнародным правасуддзем. Там ён можа расказваць, што «ён не хацеў, а Вова павярнуў войскі праз Кіеў». Тут МЗС Украіны пакінуў для яго манеўр для «выкручвання», але толькі ў адзін бок. У цэлым заява вельмі жорсткая і вывераная. Лукашэнка павінен вызначыцца, ахвяра ён ці суагрэсар.
- Украінскі пасол у асаблівых даручэннях Ігар Кізім заявіў, што стасункі Кіева з Лукашэнкам у мінулым. Гэта кропка ў стасунках Кіева і афіцыйнага Мінска?
- Думаю, што страх часткі беларускага грамадства - дэмакратычнай апазіцыі, міграцыі, падполля - што «Украіна дамовіцца з Лукашэнкам», з'яўляецца псіхалагічным уздзеяннем з боку рэжыму. Дыктатар спрабуе паказаць свайму электарату, што ён - «гарант стабільнасці» а прыхільнікам перамен, што «нічога не зменіцца, я з усімі дамоўлюся, нікуды не тузайцеся». Падобныя тэзы ўкідваюцца рэжымам. Я неаднаразова чуў гэтыя пытанні з боку беларускіх СМІ. Думаю, што беларускі рэжым спрабуе скарыстаць страх. Паглядзіце на жорсткую заяву ўкраінскага МЗС. Гэта не заява, узятая з галавы. Відавочна, што яе рыхтаваў профільны дэпартамент, яго пазіцыя была ўзгодненая з міністрам замежных спраў, а ён - з прэзідэнтам. Ва Украіне менавіта прэзідэнт адказвае за міжнародную палітыку і абарону. Гэтая заява вызначае палітычную пазіцыю і паводзіны. Ці можа гэтая лінія змяніцца? Мы нічога не можа выключаць. Аднак на гэты момант палітычная лінія Украіны вызначана.
- Чаму Лукашэнка баіцца перамоў за сваёй спінай? Ці можа на магчымых перамовах стаць пытанне аб дэмілітарызацыі і вывадзе расейскіх войскаў з Беларусі?
- Расейскія войскі ў Беларусі - гэта патэнцыйная небяспека не толькі для Украіны, але і для краін Балтыі і Польшчы. Таму задача не толькі Кіева, але і іншых краін, каб іх не было на беларускай тэрыторыі. Відавочна, што Украіна можа ставіць так пытанне, бо гэта ўплывае на рэгіянальную бяспеку.
Другое, што можа турбаваць Украіну, - пранікненне расейскіх спецслужбаў у беларускія. Тут Украіна наўрад ці можа нешта патрабаваць, але Кіеў хвалюе, што беларускі ВПК завязаны на расейскі.
Відавочна, што да пытання дэмілітарызацыі і вываду расейскіх войскаў, я б дадаў пытанне дэмакратызацыі і транзіту, пытанне справядлівасці. Бо частка беларусаў вымушана была пакінуць краіну, шмат хто сядзіць у турмах. Справядлівасць павінна быць вернутая.