На колькі выраслі кошты з 2012 года ў Беларусі?
- 26.02.2024, 19:35
Ёсць чаму здзівіцца.
Кошты - як вада ў рацэ, ніколі не спыняюцца, якімі б намаганнямі чыноўнікі іх ні спрабавалі ўтрымаць.
«Зеркало» знайшло буклет са зніжкамі гандлёвай сеткі «Еўраопт» за 9-22 студзеня 2012 года і параўнала тыя цэны з цяперашнімі. Паглядзеўшы на кошт тавараў (да зніжкі), можна не з першага разу паверыць у іх рэалістычнасць - такіх коштаў цяпер мы не знойдзем у крамах. Некаторыя пазіцыі падаражэлі больш як у 7 разоў. Але калі ўзяць тагачасны і цяперашні сярэднія заробкі, то цяпер можна набыць прыкметна больш прадуктаў. Пры гэтым у пераліку ў даляры сітуацыя не моцна адрозніваецца - за кошт росту амерыканскай валюты.
Усе кошты за 2012 год журналісты перавялі ў сучасныя рублі. Першапачаткова на фота цэны пазначаныя без уліку дэнамінацыі 2016 года. У тых выпадках, калі мы бачылі, што ў асартыменце няма сапраўды такога прадукту, мы бралі для прыкладу самы танны аналаг.
Таксама важна адзначыць, што мы вывучылі кошты ў адной і той жа гандлёвай сетцы. Але прадукты даражэюць прыкладна такімі ж тэмпамі ва ўсіх гандлёвых аб'ектах, а не толькі ў ёй.
Агулам кошты выраслі ў 2-4 разы
Вы памятаеце, што каву можна было набыць за 19 900 недэнамінаваных рублёў (1,99 рубля пасля дэнамінацыі)? Ці рыс менш чым за 7000 рублёў (цяперашнія 70 капеек)? Цяпер такія кошты выглядаюць нерэалістычнымі.
У знойдзеным намі буклеце за пачатак 2012 года мы ўбачылі, што тады пачак грэчкі каштаваў 78 капеек (мы ўзялі кошты, якія былі да зніжак). Цяпер такая ж упакоўка гэтага вытворцы ў той жа гандлёвай сетцы каштуе 1,76 рубля. Гэта значыць, за 12 гадоў яна вырасла ў кошце больш чым у 2,2 разы.
Больш адчувальная розніца пры параўнанні коштаў рысу. У буклеце 12-гадовай даўніны ёсць рыс «Краснадарскі». Дакладна такога наймення зараз у продажы ў краме няма, але з апісання вынікае, што ён шліфаваны. Рыс таго ж вытворцы ёсць у наяўнасці рознымі коштамі. Для прыкладу мы ўзялі самы танны з іх той жа расфасоўкі - 3,19 рубля за 900 грам. У студзені 2012 года цана за пачак той жа вагі была меншай за 0,7 рубля. Атрымліваецца, ён падаражэў больш як у 4,5 разы.
Сланечнікава-аліўкавы алей Altero 12 гадоў таму каштаваў 1,29 рубля, зараз яго прадаюць за 5,67 рубля. Гэта значыць рост у 4,4 разы.
Кансерваваны зялёны гарошак фірмы Gusto ў 2012-м каштаваў 59 капеек. З тых часоў вага бляшанкі знізілася з 425 да 420 грам, а кошт вырас да 2,85 рубля, гэта значыць, у 4,8 разы (і гэта без уліку памяншэння вагі). Тым жа коштам у студзені 2012-га прадавалі кансерваваную кукурузу гэтага вытворцы. Слоічак таксама быў 425 грам. Цяпер яе прадаюць за 2,89 рубля за 400 грам.
Кіло свежамарожанай фарэлі тады прадавалі за 7,99 рубля, зараз - за 30,89 рубля. Павелічэнне кошту - амаль у 3,9 разы.
Кіло рэзаных замарожаных шампіньёнаў прапаноўвалі за 1,45 рубля. Цяпер – 5,15 рубля. Кошт вырас амаль у 3,6 разы.
У тым жа каталогу мы бачым пельмені «Сакавітыя», якія прадавалі на вагу амаль па 1,1 рубля за кілаграм. Цяпер такіх у асартыменце няма. Але калі паглядзець самыя танныя, якія прапануюць на вагу, то цана за кілаграм выходзіць 4,29 рубля. Рост зноў атрымліваецца ў 3,9 разы.
Кумпяк можна было набыць за 2,49 рубля. Цяпер прадукту таго ж вытворцы няма. Але аналаг каштуе ад 8,04 рубля за кіло. Нават калі браць па гэтай ніжняй цэнавай планцы, яго кошт павялічыўся ў 3,2 разы.
Румынскія спагецці ў пачатку 2012-га прапаноўвалі за 69 капеек. Самы танны аналаг зараз можна набыць за 1,3 рубля. У гэтым выпадку падаражэнне - менш чым удвая.
420-грамовую ўпакоўку маянэзу расейскага вытворцы «Махееў» з перапёлчыным яйкам прапаноўвалі менш чым за 0,93 рубля. Цяпер такой упакоўкі няма ў наяўнасці, прапануюць 380 грам коштам 4,4 рубля. У пераводзе за кілаграм прадукту цана змянілася больш як у 5 разоў: з 2,2 да 11,58 рубля.
Што з садавіной
Беларусам больш не даступны прывычныя польскія яблыкі. Так што мы параўналі іх кошт у 2012 годзе і беларускіх цяпер. Дык вось, калі тады за кілаграм польскіх чырвоных яблыкаў трэба было аддаць 0,75 капеек, то зараз за беларускія - ад 2,64 рубля. А за тыя, якія больш за ўсё падобныя да польскіх з фота дванаццацігадовай даўніны (гатунак у каталогу не пазначаны), — 4,22 рубля.
Варта адзначыць, што імпартныя былі б даражэйшымі хаця б праз тое, што на іх дастаўку патрабуецца больш грошай.
Мандарыны каштавалі 1,29 рубля за кілаграм. Самыя танныя зараз (без скідкі) абыдуцца ў 6,69 рубля.
Быў у каталогу яшчэ адзін фрукт - ківі. Кошт 0,95 рубля. Цяпер яго можна набыць ад 6,99 рубля. Гэта ў 7,4 разы даражэй.
А што ў пераводзе на сярэдні заробак
Увогуле за адзін і той жа набор вывучаных прадуктаў (якія пазначаныя на графіку вышэй за плюс стронга) 12 гадоў таму трэба было выкласці 18,78 рубля. Зараз – блізу 73,79 рубля.
Паводле звестак Белстата, сярэдні заробак у студзені гэтага года складаў 1 991,2 рубля. Гэта без выліку падаткаў і сацунёскаў. За гэтую суму можна набыць амаль 27 набораў вывучаных намі прадуктаў.
У студзені 2012 года сярэдні заробак быў 2,88 млн недэнамінаваных рублёў, ці 288 рублёў на сучасныя грошы. За іх можна было набыць 15,3 такіх набораў ежы.
З гэтага вынікае, што, нягледзячы на рост коштаў, агулам прадукты сталі больш даступнымі, у тым ліку праз рост заробкаў (хоць часам і неабгрунтаваных, што пагражае праблемамі ў эканоміцы).
Перавядзём у валюту
Характэрна, што пры пераводзе ў даляры кошт практычна не змяніўся. 18,78 рубля, якія мы «выдаткавалі» на куплю коштамі студзеня 2012-га, - гэта 22,54 даляра курсам Нацбанку на 22 студзеня таго ж года. А 73,79 рубля за аналагічную пакупку цяпер - гэта 22,7 даляра курсам Нацбанку на 26 лютага 2024 года.
Гэта адбылося за кошт росту курса амерыканскай валюты.