Мухтар Аблязаў: Такаеў і Пуцін разыгрываюць спектакль, але ў Казахстане будзе рэвалюцыя
- 12.04.2024, 22:03
Улада ў краіне неўзабаве зменіцца.
У расейскай інфармацыйнай прасторы актыўна распаўсюджваецца тэза, што наступнай мэтай Крамля можа стаць Казахстан. Так у Сеціва было выкладзенае галасавое паведамленне адыёзнага расейскага дэпутата Андрэя Гурулёва аб тым, што "казахі будуць наступнымі", а былы супрацоўнік КДБ Андрэй Лугавы зняў прапагандысцкі фільм "Асабісты вораг караля. Казахстанскі залом”.
Аднак адзін з лідараў казахстанскай апазіцыі Мухтар Аблязаў мяркуе, што гэтая інфармацыйная хваля - гульня Касыма Жамарта-Такаева і Пуціна. Астана распавядае пра “расейскую пагрозу”, каб падаць Такаева “абаронцам незалежнасці” (беларусы добра памятаюць, як такія “жахі” еўрапейскім дыпламатам расказваў экс-кіраўнік міністэрства замежных спраў Уладзімір Макей), хаця апошні з'яўляецца абсалютным васалам Крамля.
Лідар апазіцыйнага руху "Дэмакратычны выбар Казахстана", экс-міністр энэргетыкі, індустрыі і гандлю Мухтар Аблязаў у інтэрв'ю сайту Charter97.org распавёў, як Такаеў і Пуцін разыгрываюць спектакль для Захаду, пра ролю Астаны ў абыходзе антырасейскіх санкцый і выказаў меркаванне, што ў яго краіне найбліжэйшым часам будзе рэвалюцыя.
“Ідзе масавае абурэнне дзейнай уладай і канкрэтна Такаевым”
- Што адбываецца ў Казахстане пасля рэвалюцыі ў 2022 годзе?
- У Казахстане цяпер палова абласцей зазнала паводкі. Калі зайсці ў сацыяльныя сеткі, то можна ўбачыць настроі людзей ва ўсіх гэтых рэгіёнах. Ідзе масавае абурэнне дзейнай уладай і канкрэтна Такаевым. Калі пачаліся паводкі, гэты недапрэзідэнт, якога зараз ужо ўся краіна называе "мэбляй", паехаў у Кітай. У Казахстане адбываліся крытычныя падзеі, а ён у гэты час знаходзіўся ў Кітаі, адкуль заявіў, што "Астана гатова накарміць усіх галодных свету". З гэтай нагоды ўся наша краіна плявалася.
Потым Такаеў вярнуўся, а ў нядзелю, калі нічога не працуе, экстрана прызначае свайго дарадцу Каната Базумбаева віцэ-прэм'ерам, які адказвае за ўсе гэтыя падзеі паводак, арганізуе барацьбу з наступствамі і да таго падобнае. У нядзелю парламент яго зацвярджае. Усе гэтыя падзеі адбываюцца ў экстраным парадку, бо ўся краіна ўжо Такаева абплёўвала. Гэта таксама паказвае і ягоны страх. Потым Такаеў ляціць у заходні рэгіён, нафтавую сталіцу Казахстана Атыраў, заяўляе аб дапамозе і кампенсацыях, што "ўсё добра", а адтуль ляціць ва Узбекістан.
У гэты час паводкі ўзмацняюцца, ідзе масавая эвакуацыя людзей, а Такаеў з прэзідэнтам Узбекістана ў Ташкенце, яго прыгожа сустракаюць, спяваюць песні. Потым ён ляціць у Хіву, уся краіна ўжо ў лютасці, а Токаеў са шклянымі вачыма заяўляе, што "кантралюе сітуацыю". Затым узбекі паказваюць ролік, у якім вакол яго танцы, скокі і ўсё такое.
Замест таго, каб кіраваць сітуацыяй, Такаеў то ў Кітаі, то ва Узбекістане гуляе, а следам і прэм'ер ляціць у Кыргызстан. Гэта, вядома, выклікае гнеў у людзей. Цяпер ідзе масавы выклік, дзе людзі ў сацсетках выстаўляюць разбітую мэблю і пішуць “Такаева - у адстаўку”.
“Такаеў – васал Пуціна”
Становішча абвастрылася, пік паводкі яшчэ нават не прайшоў, дзесьці да 20 красавіка будзе, усе асноўныя падзеі яшчэ наперадзе. Каля Атыраў ёсць горад, там 70 тысяч чалавек жыве, ён увесь эвакуаваны, горад затоплены. Цяпер і Атыраў, у якім жыве больш за 300 тысяч чалавек, масава пакідаюць, чакаецца вялікая хваля. Людзі абураюцца, што яны ўкладалі свае рэсурсы, а ўлада нічога не робіць, нічога не плаціць, не кампенсуе і гэтак далей.
Відаць, Такаеў забыўся, што ў сакавіку пачынаецца вясна. Але Казгідрамет яшчэ ў снежні папярэджваў, што зіма была халоднай, глыбіня прамярзання глебы вельмі высокая і, адпаведна, калі будуць паводкі, вада пойдзе па паверхні.
Папярэднія два гады Такаеў заяўляў, што "толькі стаў прэзідэнтам", што "толькі зараз атрымаў рэальную ўладу". Але я яшчэ ў студзені 2022 года казаў, што “Такаеў - усяго толькі мэбля”, што краіна кладзецца пад Расею, як гэта было ў Беларусі.
У нас адбываецца тое самае. Прамысловыя актывы зліваюцца Пуціну, а гэта парты, металургічны камбінат і гэтак далей. Самае буйное радовішча ўрану ў свеце, Будзёнаўскае, коштам мінімум 16 мільярдаў даляраў, проста бясплатна было перапісанае расейскім алігархам.
І гэты працэс ідзе далей, Такаеў — васал Пуціна, фактычна краіна кладзецца пад Расею, гэта будзе аформлена ў выглядзе нейкай саюзнай дамовы ці яшчэ неяк. Як у Савецкім Саюзе была КазССР ці БССР так званыя. Вось у такім фармаце краіна будзе "пераўпакоўвацца". Пуцін будуе імперыю, спрабуе аднавіць межы былога Савецкага Саюза.
За гэтыя два гады былі, вядома, людзі, якія казалі: “Дайце яму час, ён пяццю мовамі валодае” і іншае. За гэтыя два гады адбылася татальная дыскрэдытацыя гэтай думкі. Былі пажары, з якімі гэтая ўлада не спраўлялася, затым масавае замярзанне гарадоў, зараз гэтыя паводкі.
"З новай сілай гэтая хваля будзе разгортвацца і зносіць гэты рэжым"
Я мяркую, што з высокай дзеллю верагоднасці пратэст будзе большых маштабаў і большай сілы. І, фактычна, для гэтай палітычнай вярхушкі ўсё скончыцца вельмі дрэнна. Скажам, калі б гэта было больш выразна арганізавана, да чаго я і імкнуся, быў бы проста рэзкі знос рэжыму, мірны пераход улады, “перапакаванне”- часовы ўрад на працягу паўгода, за гэты час новыя сумленныя выбары, аднапалатны парламент, ліквідацыя пасады прэзідэнта. Усе гэтыя праграмы і крокі прапісаныя, я сам асабіста да гэтага вяду краіну, намагаю, выступаю ў эфірах і гэтак далей.
Прагназую, што год, можа - крыху больш, але рэжым упадзе непазбежна. Але падзеі могуць разгарнуцца і так, што ўсё адбудзецца і да канца гэтага года.
- Казахстан актыўна выкарыстоўваецца і Беларуссю, і Расеяй для абыходу санкцый. Цяпер з'явілася інфармацыя, што РФ папрасіла ў Такаева нафтапрадукты. Што вам вядома пра абыход санкцый супраць рэжымаў Лукашэнкі і Пуціна з боку Казахстана?
- На гэтую тэму ёсць справаздачы, якія публікуюцца з канца 2022 года, іх робіць фонд “Адкрыты дыялог”. Выпушчана мноства аналітычных матэрыялаў, дзе на аснове дзяржаўных статыстычных звестак агучваецца роля Казахстана ў дапамозе Пуціну. Уласна, усё гэта стала прычынай таго, што ў заходніх сродках масавай інфармацыі было даказана, што Казахстан надае шырокамаштабную дапамогу Расеі. Фактычна, гэта краіна нумар адзін у гэтым плане, бо прымыкае і да Расеі, і да Кітая.
“Казахстан зараз разыгрывае карту дэзінфармацыі”
Праз тэрыторыю Казахстана ідуць гіганцкія аб'ёмы як афіцыйных, так і неафіцыйных грузаў з Кітая ў Расею, з краін Цэнтральнай Азіі, з - Кыргызстана, Узбекістана і іншых краін. На аснове ўсяго гэтага было шмат публікацый у міжнароднай прэсе. Прыкладна ў канцы красавіка я выступаў у Марка Фейгіна, дзе падаў дэталёва ўсе лічбы, аб'ёмы, хто робіць, як робіць і гэтак далей.
Казахстан зараз разыгрывае карту дэзінфармацыі, што "ён нібы знаходзіцца пад пагрозай ціску Расеі", што "нібыта дапамагае Украіне" і гэтак далей.
Такаеў спрабуе ўседзець на двух крэслах, паказваючы, што "Казахстану самому цяжка манеўраваць", а "Казахстан з'яўляецца сябрам Украіны". Вось такая "разыначка", уласна, была ўкручаная ў СМІ. Я больш за паўгода выступаў на ўкраінскіх каналах, там настойліва казаў: “Не паддавайцеся ўсёй гэтай хлусні, вас проста выкарыстоўваюць, зробяць з вас дурняў”.
“Мне здавалася, што наступіла масавае прасвятленне ўкраінцаў”
Украінская выведка яшчэ ў кастрычніку 2022 года зрабіла заяву ў італьянскай газеце La Repubblica, што Казахстан актыўна пастаўляе розныя мікрачыпы і электроніку, якую Расея выкарыстоўвае для інтэгравання ў набоі і ракеты, якія потым сыпле на галовы ўкраінцаў. У канцы 2022 года афіцыйныя асобы Украіны сказалі: "Цяпер мы ведаем, што Казахстан - супольнік Пуціна".
І вось усе гэтыя прэтэнзіі ў бок Казахстана выразна былі агучаныя пасля 9 траўня 2023 года, калі быў Дзень Перамогі, а Такаеў разам з Пуціным стаяў на трыбуне ў Маскве.
Тады ўкраінцы пачалі плакаць і казаць: "А мы табе верылі, а ты, высвятлецца, прапуцінскі", і гэтак далей. Я ўвесь час адкрыта нападаў на журналіста Дзмітрыя Гардона і казаў: “Што ты нясеш, як ты адкрыта можаш хваліць Такаева? Што ён разумны, інтэлігентны і г.д. Гэта ж чалавек, які дапамагае Пуціну”. І мне здавалася, што такое масавае прасвятленне наступіла. Але не, у 2022 годзе былі выбары прэзідэнта Казахстана, Зяленскі адзіны ўмудрыўся павіншаваць Такаева з перамогай. Па факце - усе палітычныя апаненты ў краіне былі ліквідаваныя, а ў студзені гэтага ж года Такаеў арганізаваў масавыя расстрэлы. Вядома, я быў проста ў здзіўленні.
“Роля ў Казахстана такая ж, як і ў Беларусі”
Я ўсе справаздачы з фактамі і лічбамі дасылаў і проста ў Офіс Зяленскага. Гэта значыць яны ў курсе, але, на жаль, Украіна працягвае такую лухту несці, у тым ліку - і ад першай асобы, што “Казахстан будзе наступным”. А навошта? Чаму яны, напрыклад, не гавораць, што наступнай будзе Беларусь? Гэта відавочна, усе ведаюць і разумеюць, што Лукашэнка - васал Пуціна, ён цалкам ляжыць пад ім.
У заходніх выданнях, асабліва за мінулы год, шмат пісалі, што “Казахстан – гэта заднія дзверы Пуціна”, што роля ў Казахстана такая ж, як і ў Беларусі. Толькі з пункту гледжання абыходу санкцый Казахстан разыгрывае гэтую карту - ставіць юрты ва Украіне і кажа: “Вось, мы дапамагаем”. Гуманітарную дапамогу на пару мільёнаў паставіць, і ўкраінцы адразу радуюцца: "А вось, з'елі Пуціна, ён застаўся адзін".
Яны хочуць ашуквацца, нягледзячы на ўсе гэтыя адкрытыя звесткі, тое самае і з Кыргызстанам. Караваны тракаў, межы, гэта ўсё вядома, але, мяркуючы з усяго, палітычнае кіраўніцтва Украіны хоча само сябе падманваць. Чаму вораг працягвае цябе ціснуць? Таму што ты неадэкватна яго ацэньваеш.
- Атрымліваецца, уся гэтая агрэсіўная рыторыка Крамля ў дачыненні да Казахстана, тыя ж заявы Гурулёва, фільм Лугавога, накіраваныя на тое, каб зрабіць адрозненне Такаева ад Лукашэнкі, абыходзіць з дапамогай гэтага санкцыі?
- Вядома, глядзіце, там прапагандыст Кеасаян таксама казаў: “Ой, вы што там, казахі, ачмурэлі? Вы там 9 траўня не адзначаеце, крыўдзіце рускамоўных”. Гэта муж Маргарыты Сіманьян, якая брала інтэрв'ю на панэлі ў Пецярбургу ў чэрвені 2022 года, дзе Такаеў так "мужна" заявіў, што не прызнае "ДНР" і "ЛНР". Колькі было віску і шуму захопленага, а потым украінцы ўсвядомілі, што гэта хлусня. Гардон, калі я яму даваў інтэрв'ю, сказаў: “Ну, хочацца верыць у добрае, я яму верыў, я яго хваліў. А зараз, як я разумею, гэта робіцца з мэтай стварыць нейкую выяву і дапамагчы абысці такім чынам заходнія санкцыі”.
Казахстанскія дыпламаты з'яўляюцца ў офісах у Брусэлі, у Амерыцы і гэтак далей, гавораць: “Што мы можам зрабіць, мы сядзім, балансуем. Бачыце - яны пагражаюць паўночныя тэрыторыі нашы забраць. Вось у нас унутры могуць усялякія падзеі адбыцца”. Вось так падман і адбываецца. Спонсар так званых "юрт нязломнасці", якія ставілі па ўсё Украіне, мае ў Арэнбургу завод для вытворчасці азбесту з гадавым даходам блізу 200 мільёнаў даляраў.
Як вядома, у Расеі калі нехта вякне, а ён валодае расейскім бізнэсам, то і бізнэс канфіскуюць, і ў турму пасадзяць. А тут адкрыта ставіць "юрты нязломнасці" чалавек, які валодае найбуйнейшым заводам у вытворчасці азбесту. Усё гэта я перадаў украінскаму боку.
"Трэба не ганяцца за пустымі кампаніямі, а біць па палітычным кіраўніцтве"
Нашая здагадка была такой, што раз гэта краіна нумар адзін, якая дапамагае абыходзіць санкцыі, то трэба не ганяцца за пустымі кампаніямі, якія тут жа ліквідуюцца, а біць па палітычным кіраўніцтве. У аўтарытарнай дыктатарскай краіне ўсе кампаніі, праз якія ажыццяўляецца такога кшталту дапамога і пастаўкі, пад кантролем дзейнай улады, уласна — як і ў Беларусі. Калі так, то трэба не “ганяцца за ценямі”, а біць адразу па палітычнай вярхушцы.
У сваіх справаздачах мы далі прозвішчы, каго трэба загнаць пад санкцыі, аргументавалі, чаму гэта трэба зрабіць. Трэба біць у Такаева, які мае актывы ў Швайцарыі і іншых краінах. І ўсе нашыя палітычныя вярхі маюць актывы за мяжой.
Што да Лугавога, які зняў фільм пра Казахстан, то спачатку я нават першую частку не даглядзеў, але сёння ўбачыў, што, высввятляецца, нейкая частка гэтага фільма і мне прысвечаная. Я Лугавога ведаю добра, у 2006 годзе мае партнёры з бізнэсу з Расіі ўгаворвалі, каб я яго ўзяў начальнікам службы бяспекі ў свой бізнэс. Ён прыходзіў шмат разоў да мяне, мы вывучалі гэтую магчымасць. Я яго добра ведаю, нядрэнна вывучыў яго біяграфію, ён з Барысам Беразоўскім працаваў, таксама там займаўся пытаннямі бяспекі. Я адмовіўся.
І тут выясвятляецца, што гэты чалавек, які арганізоўваў забойствы ў Лондане, ён жа агент ФСБ, іх найміт, калі так прымітыўна сказаць. А тут проста выйшаў і цэлы фільм зняў.
Ім трэба выбудаваць мадэль, што ёсць "заходняя пагроза", "Казахстан у асобе Такаева – сябар Расеі", а вось усякія розныя агенты хочуць прыйсці і перавярнуць краіну. Вось Лугавы ў канцы фільма пазітыўна звяртаецца да Казахстана і казахаў, што "Расея - ваш сябар", "у студзені 2022 года вас нібыта выратавалі".
Так што я ацэньваю сітуацыю такім чынам: Украіна ўсё ведае. Доказы, што Казахстан дапамагае ў маштабным абходзе санкцый, ёсць. Аднак меры яны не прымаюць, усе расказваюць байкі, што “Казахстан будзе наступны пасля Украіны”.