Навукоўцы выявілі гіганцкую крыніцу «вадкага золата» на Зямлі
- 19.05.2024, 11:42
Велізарнае радовішча было схаванае ў незвычайным месцы ў Пенсільваніі.
Залатая ліхаманка ў ЗША скончылася амаль два стагоддзі таму, аднак зараз краіна апынулася за крок ад літыевай ліхаманкі. Попыт на гэты метал імкліва расце, а таму ўрадавыя геолагі з адчаем спяшаюцца высветліць, дзе ў нетрах Зямлі хаваюцца крыніцы гэтага каштоўнага элемента, піша Science Alert.
У верасні мінулага года навукоўцы выявілі найбуйнейшае радовішча літыя ў свеце, схаванае ў старажытным супервулкане ЗША. У новым даследаванні навукоўцы выявілі яшчэ адзін рэзервуар, напоўнены літыем, размешчаны на іншым канцы краіны. Навукоўцы мяркуюць, што ён можа забяспечыць амаль палову патрэб краіны ў гэтым метале.
Велізарнае радовішча ўвесь гэты час было схаванае ў сцёкавых водах газавай прамысловасці Пенсільваніі. Пенсільванія размешчаная на жыле ападкавых парод, вядомай як сланцы Марцэлус, багатай прыродным газам. Геалагічная аснова ўтварылася амаль 400 мільёнаў гадоў таму ў выніку вулканічнай актыўнасці і змяшчае літый з вулканічнага попелу.
Са слоў даследніка Нацыянальнай лабараторыі энэргетычных тэхналогій у Пенсільваніі Джасціна Макі, цягам доўгіх мільёнаў гадоў глыбокія грунтавыя воды растваралі літый у мясцовых пародах. Простымі словамі, менавіта грунтавыя воды, фактычна, «распрацоўвалі нетры».
У сваёй працы Макі з калегамі выявілі, што ў сцёкавых водах, якія здабываюцца з глыбіні ў выніку гідраразрыву, змяшчаецца «дзіўная колькасць літыя». Першапачаткова навукоўцы нават не падазравалі, аб якой колькасці запасаў металу ідзе размова.
Адзначым, што дзякуючы свайму размяшчэнню Пенсільванія стала вядучым штатам у спрэчнай дзейнасці па гідраразрыве. Праблема палягае ў тым, што гэтая прамысловасць выклікае шматлікія праблемы навакольнага асяроддзя і здароўя.
Гідраразрыў мяркуе свідраванне ў зямлі L-вобразнай формы, каб запампоўваць ваду ўніз, выцясняючы больш глыбокія рэчывы, у тым ліку газ і іншыя карысныя выкапні. Аднак новае даследаванне Макі з калегамі паказвае, што ачыстка і паўторнае запампоўванне нафтагазавых радовішчаў насамрэч можа прывесці да страты каштоўнага літыя. Навукоўцы намагаюць, што есць больш эфектыўны спосаб выкарыстоўваць гэтыя адкіды.
Каманда мяркуе, што сланец Марцэлус валодае здольнасцю «забяспечваць значную здабычу літыя ў агляднай будучыні». Простымі словамі, датуль, пакуль будзе працягвацца гідраразрыў. Калі навукоўцы здолеюць атрымаць са сцёкавых вод хаця б сярэднюю колькасць літыя, гэта, паводле падлікаў каманды, зможа задаволіць амаль палову існага попыту краіны.
Навукоўцы прызнаюць, што вынікі іх працы выглядаюць шматабяцальна, аднак патэнцыйнае ўздзеянне вымання літыя са сцёкавых вод гідраразрыву ўсё яшчэ не вывучанае. Больш за тое, гэта будзе магчыма толькі ў тым выпадку, калі гідраразрыў працягнецца. А ён у сваю чаргу можа прычыніць шкоду навакольнаму асяроддзю і здароўю мясцовых жыхароў.
Згодна з прагнозамі даследчыкаў, у найбліжэйшыя дзесяцігоддзі сусветны попыт на літый, імаверна, павялічыцца на 400%. Аднак навукоўцы дагэтуль не ведаюць, ці зможам мы задаволіць гэты попыт і якімі будуць наступствы.