Нашы патроны заўсёды б'юць у цэль

• Ірына Халіп
• 30.05.2024, 21:10

Дапаможам здабываць праўду!

Такія медыя, як «Хартыя’97», лаўрэат Нобелеўскай прэміі міру Дзмітрый Муратаў называе «здабывальнай галіной». Яны здабываюць праўду. І гэта часам цяжэй, чым праца ў забоі.

Не дзівіцеся і не пытайце, якое дачыненне мае Муратаў з «Новой газеты» да «Хартыі». Усё вельмі проста. Акрамя прыналежнасці да «здабыўной галіны», абодва выданні амаль шэсць гадоў таму адначасова звярнуліся да сваіх чытачоў з просьбай аб дапамозе. Я нават дзень памятаю - 3 верасня 2018 года.

«Хартыя» тады прасіла ў чытачоў проста падтрымкі ў выглядзе разавых плацяжоў. І за тры месяцы змагла сабраць амаль 15 тысяч еўраў. А «Новая газета» - пры тым, што Patreon тады яшчэ не быў настолькі распаўсюджаны, як цяпер, - інтуітыўна абрала менавіта «патрэонаўскую» мадэль: чытачам прапанавалі стаць суўдзельнікамі газеты. Дакладней, со-ўдзельнікамі, як сфармуляваў Муратаў. Ім прапаноўвалі аформіць штомесячную ахвяру.

За першы дзень такое ахвяраванне «Новой газете» аформілі 1 357 чалавек, а за год яна абзавялася васьмю тысячамі со-ўдзельнікаў. Цяпер іх 34 тысячы, і пры ўсіх невыносных цяжкасцях «Новая» існуе пераважна на рэгулярныя ахвяраванні тых самых со-удзельнікаў.

Ужо потым, у снежні 2018 года, Наталля Радзіна расказвала, што большая частка тых 15 тысяч еўраў, сабраных Хартыяй за тры месяцы, складалася з унёскаў па 2-3-5 еўраў, і захаплялася тым, якая велізарная колькасць людзей адгукнуліся на просьбу аб дапамозе . А зараз уявіце, як было б выдатна, калі б гэтыя, няхай невялікія, унёскі сталі рэгулярнымі. Важная не столькі сума, колькі рэгулярнасць. Гэта вельмі дапамагло б найлепшаму незалежнаму інтэрнэт-выданню Беларусі, якое ўжо чвэрць стагоддзя займаецца здабываннем праўды і нават у тыя часы, калі ўсе астатнія незалежныя медыя ўпарта называлі Лукашэнку «прэзідэнтам», ні разу не дала яму гэтага задавальнення.

Так, зараз сітуацыя складаная для ўсіх. Беларусь сышла ў цень сусветнага парадку дня - не таму, што свет ад нас стаміўся, а таму, што вайна ва Украіне цалкам змяніла структуру і змест заходняй дапамогі. Цяпер - усё для фронту, усё для перамогі, і з гэтым не паспрачаешся. Тым важнейшай становіцца дапамога кожнага чытача, каб аб сітуацыі ў Беларусі, аб рэпрэсіях, аб катаваннях, аб нашых гераічных палітвязнях па-ранейшаму маглі чытаць усе, у тым ліку і тыя, хто сёння скарачае дапамогу беларускім незалежным медыям. Гэтых людзей, дарэчы, ніхто ні ў чым не вінаваціць, усё ўсё разумеюць.

Я ведаю, што не раз медыяэкспэрты і мэнэджары прапаноўвалі Наталлі Радзінай прыбіраць асабліва важныя тэксты «пад замок» і рабіць іх адкрытымі толькі для падпісчыкаў. А яшчэ ўсе мы ведаем, што ёсць мноства медый, якія некаторыя матэрыялы робяць даступнымі толькі для падпісчыкаў на Patreon. Гэта зусім нармальная схема, неабходная для выжывання выдання, але «Хартыі» яна не пасуе з адной простай прычыны. Многія чытачы знаходзяцца ў вельмі складанай сітуацыі - нядаўна вызваліліся з турмы, або носяць перадачы, якія каштуюць вялікіх грошай, сваяку, які сядзіць, або ўцяклі з краіны і пачынаюць жыццё з нуля ў чужой краіне. Для іх кожная капейка - гэта багацце, а падпіска на Patreon можа быць непасільнай нават з маленькімі ўнёскамі (прынамсі, у гэты пэўны час). І пазбавіць гэтых людзей магчымасці чытаць важныя тэксты «Хартыя» не можа. Кожнае слова, любая літара, любая калонка, апублікаваныя на сайце, павінны быць даступныя ўсім чытачам без выключэння - гэта жорсткі «хартыйны» прынцып.

Так што, дапамагаючы «Хартыі» падпіскай на Patreon, вы ў той жа самы час дапамагаеце палітвязням і іх сваякам, змушаным эмігрантам і валанцёрам - усім тым, хто разам з вамі ішоў на Плошчу, стаяў у счэпцы, пісаў лісты, вазіў перадачы. Гэта тая самая беларуская салідарнасць, пра якую ўжо ходзяць легенды. Тая, якая сёння дапамагае нам усім выжыць, а потым дапаможа перамагчы. Стаць «патронам» Хартыі азначае наблізіць перамогу.

Нашы патроны заўсёды б'юць у цэль.

Падтрымаць «Хартыю» на Patreon можна праз спасылку.

Ірына Халіп, адмыслова для Charter97.org