Пуцін пайшоў у беларускую школу

• ІРЫНА ХАЛІП
• 31.05.2024, 15:43

Аўгіевы стайні давядзецца чысціць з хлёркай.

Самы шчаслівы дзень беларуса - гэта 31 траўня. Бо заўтра - вакацыі. І ад дзяцей прынамсі на тры месяцы адвяжацца дзяржава. Цэлыя тры месяцы дзеці не будуць хадзіць на «дыскусійныя клубы» з чыноўнікамі раённых адміністрацый, на раённыя фестывалі вайсковых кіраўнікоў і ўрачыстыя пасяджэнні. Іх не будуць агітаваць уступаць у БРСМ і ваенна-патрыятычныя клубы, не будуць пагражаць і запалохваць, не будуць пераконваць, што вайна - гэта добра і правільна.

Знаёмы дзесяцікласнік расказваў, як на ўроках дапрызыўнай падрыхтоўкі ім казалі, што Беларусі пагражаюць вайной 32 краіны. Скажу шчыра, я задумалася: чаму менавіта 32, а не 30, ці 35, ці 100, ці яшчэ які-небудзь круглы лік? І пачала я ўсяляк спрабаваць гэтую таямнічую лічбу куды-небудзь убудаваць да якой-небудзь зразумелай схемы. Можа быць, школьныя ідэолагі і вайсковыя кіраўнікі мелі на ўвазе NАТО? Але не, не пасуе - у NАТО ўваходзіць 31 дзяржава. Можа, тады NАТО + 1? Напрыклад, 31 краіна, якая ўваходзіць у Паўночнаатлантычны блок, і яшчэ якая-небудзь з чужых. Дапушчальна, ізраільская ваеншчына, якой дзяцей палохалі яшчэ ў сямідзесятыя. З іншага боку, ці пагражае Беларусі Албанія ці Паўночная Македонія – пытанне вельмі спрэчнае. Або Турцыя, якая стала апошнім паветраным калідорам, праз які яшчэ можна выбрацца з Беларусі і паляцець у Еўропу. Ды яшчэ і чартары ў NАТОўскую Турцыю зноў паляцелі, так што наўрад ці маецца на ўвазе гэты халерны варожы вайсковы блок. Тут нешта іншае.

А можа, гаворка ідзе пра Еўразвяз? Туды Турцыя з яе чартарнымі рэйсамі сапраўды не ўваходзіць. Праўда, і тут праблема: у ЕЗ усяго 27 краін. Зрэшты, яшчэ пяць можна наскрэбці па кутах, калі вельмі паспрабаваць: Еўразвяз плюс ЗША, Канада, Нарвэгія, Вялікабрытанія пасля Брэксіту і, вядома, ізраільская ваеншчына. Усё роўна неяк крыва атрымліваецца, штучна, за вушы прыцягнута. Некалькі дзён я так і гэтак спрабавала дапасаваць лічбу 32 да наяўных міжнародных структур. І нічога не пасуе. Зрэшты, я, здаецца, не ўлічыла самага простага: лічба 32 была проста ўзятая са столі, і ніякіх матэматычных выкладак, формул і іншага не існуе. Проста вайсковы кіраўнік разважыў, што 32 - дастаткова вялікая колькасць. Кожны дзесяцікласнік зразумее, што гэта сур'ёзна, і да абароны радзімы трэба рыхтавацца ўжо зараз. І ўвогуле ўсё роўна, колькі там варожых дзяржаў пагражае нашаму суверэнітэту. Я нават дапускаю, што ў розных школах гучаць зусім розныя лічбы. У аднаго вайсковага кіраўніка стаіць у вітальні 32 піўныя бутэлькі - ён і называе 32 краіны. А ў другога, напрыклад, 28, менавіта столькі ён і заявіць на ўроку. Але галоўная тэза, якая гучыць на ўроках дапрызыўнай падрыхтоўкі ў беларускіх школах, - «калі б не Расея, нас бы ўжо ў крыві ўтапілі, а Пуцін - наш выратавальнік».

Калі б гісторыя тая тычылася асобна ўзятай школы, дзе адстрэльваецца ад ворагаў звар'яцелы вайсковы кіраўнік, гэта было б паўбяды. Але такія прамовы гучаць усюды. Прычым не толькі для старшакласнікаў. Дзяцей з малодшых класаў спрабуюць прымусіць баяцца і ненавідзець цывілізаваны свет і любіць выратавальніка Пуціна. Многія мае сябры, чые дзеці вучацца ў менскіх школах, расказвалі, што менавіта ў гэтым навучальным годзе па школах раптам пайшлі госці з Расеі – прадстаўнікі нейкіх незразумелых грамадскіх арганізацый. Дзяцей зганялі ў актавую залу на сустрэчы з гэтымі самымі «гасцямі», і тыя пыталіся: як вы, хлопцы, ставіцеся да СВА? Дачка маіх прыяцеляў піскнула: «Мы за мір!» Ёй сурова сказалі: няправільны адказ, дзяўчынка. І пачалі расказваць пра бандэраўцаў і дэнацыфікацыю. І, зразумела, пра Пуціна-выратавальніка.

Калі раней беларускія школы задыхаліся ад багацця Лукашэнкі ў розных варыяцыях, то навучальны год, які заканчваецца сёння, быў перапоўнены Пуціным і Расеяй. Я не ведаю, у чым прычына: у тым, што Беларусь такім чынам рыхтуецца да вайны з Украінай, ці ў тым, што Расея рыхтуецца да ціхай і незаўважнай анэксіі Беларусі. Канешне, цяперашніх школьнікаў ідэалагічна апрацоўваць цяжка. Але сам факт з'яўлення расейскіх «гасцей» у беларускіх школах палохае.

Вядома, выдатна, што найбліжэйшыя тры месяцы дзеці будуць вольныя ад ідэалагічнай кашы, якой іх кормяць з трох лыжак. Але вакацыі заканчваюцца хутка: не паспеем азірнуцца - і зноў першае верасня. І, назіраючы за тым, што адбываецца ў нашых школах зараз, магу сказаць дакладна: прыбраць са школ гэтую жахлівую ідэалогію, ды і ўвогуле ўсялякую ідэалогію, - задача такая ж важная, як вызваленне палітвязняў, прыцягненне да адказнасці вінаватых у рэпрэсіях і вяртанне нацыянальных сімвалаў. Аўгіевы стайні немагчыма вычысціць квадратна-гнездавым спосабам - толькі татальна, ды яшчэ і з хлёркай.

Ірына Халіп, адмыслова для Charter97.org