Аксамітны сезон на мінным пляжы

• Уладзімір Халіп
• 12.09.2024, 10:56

Пашанцавала тым, хто спазніўся.

Асабліва тым, хто яшчэ не здагадаўся, што вайна ўжо недзе побач. А таму і рванулі ўсё да цёплага мора, каб ухапіць за хвост сыход лета і на волі пабавіцца ўволю. Ці шмат чалавеку трэба? Ужо восень, але пакуль цеплыня. Пусцеюць пляжы. Рассыпаюцца чэргі. Прыбіраюць парасоны, выносяць лежакі. Аднак мора яшчэ не астыла. Яно шуміць, хвалюецца, але шалёных штормаў пакуль няма. Затое вакол шмат усякіх выгод і іншых прыемнасцяў, якімі песціць прыезджых канец лета ў Сочы. Галоўнае тут не пазяхаць. І не прапусціць момант, калі лёс стукаецца ў дзверы з нечаканым падарункам.

Ніхто не чакаў і не гадаў, але няўрымслівая стыхія да берага прыкаціла раптам марскую міну. Вялізную, рагатую, да ўсяго гатовую. Плюхаецца ў пеннай паласе прыбою і быццам бы нікому нічым не пагражае. Крані, аднак, такі вось своеасаблівы шарык дзе-небудзь у адкрытым моры сталёвага борта карабля - і ўспамінай, як клікалі. Колькі суднаў з той жа прычыны на дне. А тут камусьці вельмі пашанцавала, вынесла раптоўную чуму на плытаводдзі. Проста на пляж, дагэтуль ужо амаль апусцелы. Здавалася б, гэтае злавеснае стварэнне будзе адлежвацца спакойна тут у баку, пакуль не пад'едуць сапёры. Як бы не так!

Да небяспечнага аб'екта ўжо з усіх бакоў беглі рознаўзроставыя мужыкі ў плаўках. Былі заўважаны і цікаўныя цёткі. Але іх было занадта мала. Найбольш спартыўная частка дапытлівых кінулася напрасткі да небяспечнага аб'екта. І ніякая сіла не магла б іх спыніць. Гэта ж трэба, сама прыплыла! Сваім ходам, воляю лёсаў. Хапай і радуйся. Дабро быццам бы нічыё. Значыць, трэба прыватызаваць, пакуль усякія староннія спрытнюгі не набеглі.

Мяркуючы з усяго, разваг аб тым, а ці патрэбна камусьці наогул гэтая штуковіна, не было і быць не магло. Таму што ўсякія дары мора трэба прымаць пакорліва і ўдзячна. І да таго ж часу на развагі ўжо не заставалася.

Імгненна, "у адзін клік", склаўся калектыў, дружны і цямлівы. Выпадковыя мужыкі. Маладыя і ў гадах. Пляжныя заўсёднікі і самавітыя дзядзечкі начальніцкага выгляду. Але неяк яны адразу прыцерліся. У дыскусіі не ўступалі. А тут жа ўзяліся за справу. І не паспрабавалі нават кагосьці паклікаць на дапамогу. Або проста нейкае імгненне памарудзіць.

Усялякім зайздроснікам і іншым цынікам толькі здаецца, што адпачывальнікі - гэта лянівы, легкадумны, ні на што не прыдатны народ. На што ўвогуле здольны падобны кантынгент? Хіба што песціцца на сонейку, есці без меры вулічны кебаб і ўсякую шаўрму ў прыбярэжных забягалаўках, ды яшчэ бадзяцца па горадзе ў пошуках убогіх курортных прыгод. Але гэтыя абывацельскія меркаванні нічога агульнага не маюць з цяперашняй небяспечнай і непрадказальнай рэальнасцю. Няйначай усё гэта нечыя злыя інтрыгі, падступная спроба сарваць кароткі адпачынак сціплых працаўнікоў з халодных рэгіёнаў краіны ў вайне. І вось тут усім стала зразумела, што ў невядомых зайздроснікаў гэты нумар не пройдзе.

У кароткім рэпартажы аб раптоўным заканчэнні таямнічага плавання марской міны, знятым на звычайную мабілу выпадковым разявакам, зафіксавана на здзіўленне зладжаная і дакладная праца ўмелай і рызыкоўнай каманды пляжных добраахвотнікаў. І гэта не проста рызыка. Гэта шалёная адвага. Здавалася б, на халеру ім здалася гэтая небяспечная штуковіна. Ды мала што здаецца. Часам так хочацца рызыкнуць. Безаглядна, без тармазоў. А тут раптам амаль побач усплывае міна. Тая самая, з рагамі. Як выстаяць, не паддацца агульнаму парыву?

А што ж з той загадкавай мінай, як склаўся яе далейшы лёс? Ды нічога асаблівага. І ўвогуле, у Расеі не любяць пра ўсялякія здарэнні бяздзейна разважаць. Вось і сочынскія ўлады, ледзь толькі непажаданая навіна пачала распаўсюджвацца, замест падрабязнай інфармацыі ўпадабалі заслону таямніцы і суцэльная смуга. Высвятляецца, там і не было нічога такога. Звычайны муляж. Магчыма, гэта ўсё з ваеннай эпапеі кінарэжысёра Міхалкова. Або з папулярнай карціны «Дзень выбараў» - шчодры падарунак, які паднёс заезджай агітбрыгадзе бравы генерал Бурдун. Нічога сур'ёзнага. Жарты, дробныя прытым.

Гэта суседзі з чарнаморскага ўзбярэжжа паднімаюць часам непатрэбны і прыкры інфармацыйны шум. Румыны ўвогуле кажуць, што пасля ўварвання расейскіх войскаў ва Украіну мора з-за плаваючых мін ператварылася ў кацёл з клёцкамі. І ўвесь час ім даводзіцца ў сваіх водах абясшкоджваць гэтыя небяспечныя аб'екты.

Турцыя таксама да крайнасці абураная. Рыбакі нават адмаўляюцца выходзіць у мора. У іх водах ужо даўно з'яўляюцца такія міны. Толькі там іх выяўленнем і ліквідацыяй займаюцца не выпадковыя адпачывальнікі, а вайскоўцы спецыяльнага прызначэння. Летась падобную рагаціну, начыненую выбухоўкай, занесла ў Батумі. За кадрам эпізоду, знятага ў той дзень, выразна чуваць, як людзі абмяркоўваюць, што там цямнее ў штармавым моры. «Рагаціна нейкая плыве». Потым усё гэта ўзарвалі на пустынным пляжы. Слуп дыму і агню ўзняўся да неба. Такая нявінная штука часам прыплывае да незнаёмых берагоў.

А вось у Сочы нічога падобнага няма. Адпачывальнікі радуюцца вераснёўскаму цяплу. Працягваецца аксамітны сезон. Ніякіх здарэнняў. Цішыня і лагода. Бо начальства тут вельмі суровае. І ў горадзе, і ў краіне.

А калі раптам і з'явіцца нейкая міна, дык гэта вядома ж будзе муляж.

Уладзімір Халіп, адмыслова для сайта Charter97.org